Puro
"Bir insan hem sigara içmekten nefret eder, hem de puro içmeye bayılabilir mi?"
Bu sorunun provokatif bir cevabı var: “Evet !”
Bu cevap sigara içen ve içmeyen insanlarda gerçekten bir antipatiye sebep oluyor.
Bu soruya “evet” cevabı veren biri olarak empati yaptığımda, bu reaksiyonu anlayabiliyorum.
Üstelik öte yanda ben de topluma açık yerlerde tütün yasağının ateşli bir savunucusuyum. Ama oraya kadar. Sonuçta olayın kişisel özgürlük yanı ağır bastığında, başkalarına zarar vermeden puro içme hakkımı da sonuna kadar savunuyorum. Bunun bir sürü nedeni var. Ama en temel anlaşılan nedeni sigara içen kişi; endüstriyel bir ürün olan sigarayla, sadece ve sadece nikotin ihtiyacını karşılarken; sanatsal bir ürün olan el yapımı bir puro, her sanat eseri gibi keşfettikçe keyif alınan bir değerdir. Bu çerçevede bir puro sever olarak bunu hayattan keyif alma yollarımdan biri olarak değerlendiriyorum.
Tabii her şey gibi puro da dengeli ve kontrollü tüketilmelidir. Fazla tüketildiğinde suyun bile zarar verdiği düşünülürse; hayatımızın her noktasında dikkat etmemiz gereken “denge” kavramı burada da karşımıza çıkar.
Hala mizah dergilerinde zengin kapitalistlerin simgesi olan ve toplumda bu nedenle genelde kötü imajı olan bu ürünün vatanının, dünyanın fakir ülkelerinden biri olan Kübanın olduğunu bilmeyen yoktur. Ancak yeterince derinliğinle tanıyanlar ülkemizde hem dünyada çok sınırlıdır.
Bu çok normaldir, çünkü puro pahallı lüks bir zevktir ve maalesef (Küba dışında) ancak maddi durumu iyi olanlar tüketebilir.
İçmeden bilinmesi gerekenleri sizler içinaşağıda özetlemeye çalıştım ....
1- Puro gevşemek için içilmez; ancak gevşemiş insan puroyu keyifle içebilir.
Aksi halde ne kokusunu anlarsınız, ne yaprağın dokusunun keyfini hissedersiniz, ne estetiğine konsantre olabilirsiniz.
2- Aç karnına içilmemelidir. Mutlaka iyi bir yemeğin arkasından gelmeli ve beraberinde iyi bir single malt viski, armangac, cognac, kahve vs ile birlikte tüktilmelidir.
3- Puro içerken ağızda tükürük birikirse (tok haldeyken pek bu olmaz) yutmak yerine tükürmek gerekir, yoksa ağızınız acılaşır ve keyif alma derecesi azalır.
4- Puro ciğerlere çekilmez, dumanı dilin altında tutulur ve nikotin dil altındaki tükürük bezleri ile alınır.
5- Yeni başlayanlar puro içmeye hafif ve orta sertlikteki purolar ile başlamalıdırlar. Daha sonra sert ve uzun purolara isterlerse geçebilirler.
6- Puro çok iyi yakılmalıdır. Tercihen sülfürsüz kibrit en iyi yakma aracıdır. Homojen bir yakma ateşin doğru yürümesi için olmazsa olmaz koşuldur. Aksi takdirde ateş bir taraftan fazla yürüyünce puronun dengesi ve lezzeti bozulur.
7- Puro yakıldıktan sonra 1 dakika kadar içilmeden, ateşin oturması beklenir. Daha sonra da ortalama dakikada bir duman çekilerek içilir. İçilmediği süre zarfında soğuması için kül tablasına pararlel pozisyonda koyulur. Eğer, daha fazla sıklıkla çekilirse, puro aşırı ısınır ve acı katranlarla yağlar açığa çıkar ve puronun lezzeti kaçar.
8- Düzenli içilmeyen puro sönecektir. Bu durumda külü silkrek tekrar yakma veya nemi hala uygunsa, puronun yanık ucunu bir miktar kesip atmak daha iyidir (bu işlemi yapmak için kesicinizin çok kaliteli ve keskin olmasına dikkat edin). Bir dahaki yakışta puro parmak arasında yere paralel konumda tutulurken, ateşin alevinin puronun sadece ucuna değmesine dikkat ederek, puro yavaş yavaş döndürülerek tekrar yakılır. Puronun ucu yeniden yanmaya başlayında, yumuşak emişlerlele puroyu homojen şekilde yakmaya gayret edin. Çok çekerseniz puro ısınacağından lezzet kaçacaktır. Bu ufak ufak çekmeler esnasında eşit yanma yoksa yine o bölgeye ateş tutularak eşit yanma sağlanır. Bu aşamadan sonra ateş oturduktan sonra yine normal içime geçilir.
9- Puro dumanı çekilince, aynı şarap tadımındaki gibi, duman ağız içinde gezdirilir ve yumuşak bir şekilde üflenir. Bu aşamada puro tadılır ve koklanır.
10- Puro dişler arasında tutulmaz. Daima paralel olarak ya dudak arasında, ya kül tablasında, ya da parmaklar arasında tutulur. Sürekli dudakta tutulan puro, tükürük salımını arttırır, bu da puroyu ıslatır ve içimini zorlaştırır.
11- Puro yarım saatten fazla sönük kalırsa, tekrar yandığında biriken katran ve nikotin acı tat verir. O nedenle içmeden evvel içeceğiniz puronun boyutunu zamanınıza göre seçmeniz ve puroyu bir seferde biterecek gibi plan yapmanız önemlidir.
12- Puro külü, içindeki ısının dengesi açısından önemlidir. O nedenle mümkün olduğunca az aralıkla temizlenmelidir. Puro külü kendi kendisi düşmesine yakın silkilmelidir. Bunu külü takip ederek gözlemleyebilirisiniz. Puro için tercihen puro kül tablası kullanın ve asla bastırarak söndürmeyin, kendi kendine sönmesine müseade edin. Bastırılarak söndürülürse havaya çok daha fazla duman yayacaktır.
13- Puronun sertliği tamamen üreticisinin tecihine göre şekillenir. Bunun yanı sıra bazı ülkeler daha sert, bazıları daha yumuşak puro üretirler. Örneğin Küba genelde sert puro üretir, bununla beraber hafif veya orta sertlikte Küba puroları da vardır. Puronun sertliği içindeki katran ve nikotin oranı ile belirlenir. Katran ve nikotin miktarının yanı sıra puronun yaprağının cinsi, üretim şekli vs bir çok faktörden oluşan karmaşık bir dizi etmen puronun sertliğini belirler.
14- Bu konuda genel kaide yoktur. Tek temel karar verebileceğiniz etmen puronun siz lezzet alacağınız noktasına kadar içilmesidir. Eğer keyif alamıyorsunuz, içim bırakılmalıdır.
15- Puronun kalitesini anlamak için nemlilik-koku-tat içeren bir dizi basit test yapılır. Puroya çimdik atılarak nem oranı tesbit edilir. Nemini kaybetmiş bir puro,ruhunu kaybetmiş demektir. Koklayarak kendine has kokusu var mı anlaşılmaya çalışılır, iyi puroların hepsi kendine has kokuları barındırırlar. Usulüne göre yakılmış bir purodan iki üç nefes aldıktan sonra, ucundan çıkan duman koklanır ve tütünün kendine has kokusu olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır. Tadı acımı, baharatlımı, odunumsumu, kahvemsimi, gövdeli (hafif-orta sert) gibi değerlendirmeler bir nevi şarap tadımını andıran değerlendirmeler yapılır.
16- Her boy ve tip puronun bir içim zamanı vardır. Sabah kahvaltısı sonrası bir “mini” veya “petiti corona” iyi giderken; iyi bir yemek ve şarabın ardından, tercihen bir dijestif içecekle (Cognac veya Armagnac, Single Malt viski vs.) gövdeli ve sert içimli bir puro içmek gerekir.
17- Puro yakmak yöntemine göre yapılması gereken bir işlemdir. Başkasının purosuna ateş tutmak veya dengeli yakma imkanı vermeyeceğinden herkesin kendisi yapması gereken bir işlemdir.
18- Puronun ucunu uygun bir kesici veya delici ile delinmelidir. Dişle koparılan puroların sargısı bozulacağından, puro sonuna doğru üst sargı açılmaya başlar ve içimin keyfi kalmaz.
19- Puro kokusu itibari ile bir çok kişiyi rahatsız edebileceğinden ve çok duman çıkaracağından tercihen başkalarından izin alınmadan kalabalık ortamlarda içilmemelidir. Özellikle misafir olarak bulunduğunuz mekanlarda ev sahibinden izin almadan puro içilmemelidir.
20- Küçük çocukların ve ciğer hastalıklarına hassas kişilerin bulunduğu ortamlarda da, sağlığa zararı nedeniyle puro içilmemelidir.
21- İyi puro seçimi için bilinmesi gerekenler elbette vardır. Ancak hangi gün ve saatte, hangi yemeğe uygun puro içeceğinize zaman içerisinde yaptığınız denemelerle kendiniz belirlemelisiniz. Size çok iyi gelen bir purodan başkasının hoşlanamayabileceğini unutmayın.
Bunun dışında ise şunlara dikkate alın:
a- İçme zamanına ve sürenize bağlı olarak değişik boylarda puroyo stoklarınızda bulundurun
b- Almadan evvel almayı planladığınız puroların özelliklerini inceleyin (harman, sarılma işçiliği, dış sargı yaprağı kalitesi, aroma, gövde vs)
c- Puronun kalitesi ne olursa olsun, en önemli kriter puronun saklama koşullarıdır. Uygun nemde saklanmamış puro özelliklerini kaybetmiştir. Satın aldığınız yerin saklama koşullarına dikkatle inceleyin.
d- Puro dış görünüş itibariyle düzgün sarımlı olmalı, sargı yaprağı iri damarlı olmalı, yaprak üzerinde çatlak, delikler ve küf olmamalıdır.
22- Puro bir tütün ürünü olduğundan sağlığa zararı konusunda şüphe yoktur. O yüzden dengeli, bilinçli ve sınırlı tüketim ile bu zararlar sınırlanabilir. Kaliteli purolarda kullanılan tütün yaprakları, fermentasyondan geçtiklerinden içlerindeki katran, nikotin ve kimyasallardan büyük oranda temizlenmişlerdir. Doğal tütünle katkı maddesiz yapılan puro, sigarada olduğu gibi kağıt, kırpıntı tütün, kimyasal madde içermez ve bu yüzden sgaraya göre daha az zararlıdır. Aynı şekilde içe çekilmeyen puro sigara gibi sık içmek için pratik değildir.
Bir çok gerçek puro sever, yazımın başında belirttiğim gibi, sigarayı hiç sevmez ve tüketmez.
